Cổ tức là gì? Những kiến thức cơ bản về cổ tức
Cổ tức là gì? Những kiến thức cơ bản về cổ tức
Ngày càng nhiều doanh nghiệp niêm yết thực hiện chia cổ tức bằng cổ phiếu và chia tách cổ phiếu theo các tỷ lệ nhưng phần lớn nhà đầu tư cá nhân hiện nay vẫn chưa hiểu rõ được bản chất tài chính thật sự của các nghiệp vụ trên, thậm chí còn có những ngộ nhận nguy hiểm. Bài viết này, xin chia sẻ tất tần tật về cổ tức để nhà đầu tư có thể đầu tư theo trường phái nhận cổ tức của các doanh nghiệp tốt hơn.
- Cổ tức là gì
Theo Luật Doanh nghiệp 2014, cổ tức là khoản lợi nhuận ròng trả cho mỗi cổ phần, bằng tiền mặt hoặc tài sản khác từ nguồn lợi nhuận còn lại của công ty, sau khi đã thực hiện các nghĩa vụ về tài chính.
Nói ngắn gọn:
Nếu bạn nắm giữ cổ phiếu của công ty, thì công ty sẽ trích ra 1 phần từ lợi nhuận sau thuế để trả lại cho bạn, gọi là cổ tức.
Hàng năm, số tiền được trích ra để chi trả sẽ được thông qua trong Đại hội cổ đông.
- Mục đích và ý nghĩa?
Việc chi trả cổ tức dù đơn giản là phương thức để phân phối lại lợi nhuận nhưng lại có ý nghĩ quan trọng đối với cổ đông.
Cụ thể:
Khi bạn là cổ đông, việc công ty trả cổ tức sẽ thể hiện rằng công ty vẫn đang hoạt động có lãi.
Đối với nhiều nhà đầu tư, việc công ty trả cổ tức vẫn tốt hơn là công ty giữ lại tiền của cổ đông.
Ngoài ra, những năm gần đây, xu hướng đầu tư cổ phiếu để nhận cổ tức cũng được mọi người đón nhận, bởi:
- Mang lại nguồn thu nhập khá ổn định.
- Có thể giúp nhà đầu tư hưởng lợi nhuận kép nếu lãi suất giảm mạnh.
Trên thị trường, hầu hết những doanh nghiệp kinh doanh tốt đều chi trả cổ tức cho cổ đông.
- Các hình thức trả cổ tức
Có 2 hình thức chi trả phổ biến nhất, đó là:
- Trả bằng tiền
- Trả bằng cổ phiếu
Trả bằng tiền
Trả bằng tiền là việc doanh nghiệp trả cổ tức bằng tiền mặt trực tiếp vào tài khoản chứng khoán cho cổ đông.
Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, khi 1 doanh nghiệp công bố tỷ lệ trả cổ tức bằng tiền, thì tức là dựa trên mệnh giá cổ phiếu (tương ứng 10.000 đồng/CP)
Ví dụ: Ngày 18/11/2020, Tổng CTCP Vận tải Dầu khí (PVT) chi trả cổ tức năm 2019 bằng tiền với tỷ lệ 4%. Như vậy, 1 cổ phiếu PVT sẽ nhận được: 4% x 10.000 = 400 đồng.
Chú ý: Tỷ lệ cổ tức sẽ được tính trên mệnh giá 10.000đ/cổ phiếu (không tính trên giá thị trường giao dịch hàng ngày).
Trả bằng cổ phiếu
Trả cổ tức bằng cổ phiếu là việc doanh nghiệp sẽ phát hành thêm cổ phiếu cho cổ đông. Việc phát hành thêm cổ phiếu (để chi trả cổ tức) không làm thay đổi vốn chủ sở hữu cũng như tỷ lệ nắm giữ của cổ đông.
Ví dụ: Ngày 18/11/2020, Tổng CTCP Vận tải Dầu khí (PVT) trả cổ tức bằng cổ phiếu năm 2019 tỷ lệ 15%, như vậy, cổ đông nắm giữ 100 cổ phiếu PVT sẽ nhận được thêm 15 cổ phiếu mới.
Lưu ý khi NĐT được chia cổ tức bằng cổ phiếu:
NĐT có nhiều cổ phiếu hơn, nhưng giá của mỗi cổ phiếu đã bị pha loãng khi tách cổ phiếu nên tài sản NĐT vẫn hoàn toàn giữ nguyên, không tăng không giảm.
Tỷ trọng sở hữu cổ phần của NĐT vẫn hoàn toàn giữ nguyên, do tất cả cổ đông đều được chia thêm cổ phiếu tương ứng với tỷ lệ nắm giữ.
Chia cổ tức bằng cổ phiếu giúp DN gia tăng vốn điều lệ của mình. Song xét về bản chất thì không có bất kỳ dòng tiền phát sinh mới chảy vào doanh nghiệp. Do đó, thoạt nhìn có vẻ DN to lớn hơn nhưng thực sự đây chỉ là nghiệp vụ sổ sách.
⇒ Việc trả cổ tức bằng cổ phiếu giúp lượng cổ phiếu đang lưu hành tăng lên, qua đó gián tiếp tăng thanh khoản của cổ phiếu đó.
Trong thị trường giá lên (bull market), chính sách cổ tức bằng cổ phiếu thường được nhiều DN và kể cả cổ đông ưa chuộng. Khi giá cổ phiếu đang tăng mạnh, việc pha loãng cổ phiếu giúp thị giá giảm xuống, tạo tâm lý tích cực trong ngắn hạn cho những NĐT có nhu cầu giải ngân. Bên cạnh đó, nhà đầu tư cũng kỳ vọng sự tăng trưởng về giá cổ phiếu sau đó sẽ mang lại một khoản lợi nhuận lớn hơn tiền mặt. Ngược lại, trong thị trường giá xuống (bear market), đặc biệt tại giai đoạn thị trường ảm đạm, việc chia cổ tức bằng cổ phiếu sẽ gây tâm lý tiêu cực cho NĐT vì pha loãng cổ phiếu khiến cảm giác giảm giá cổ phiếu trở nên trầm trọng hơn, NĐT cũng cảm thấy chắc ăn hơn khi nắm giữ tiền mặt.
- Ảnh hưởng của việc chia cổ tức tiền và cổ phiếu
Thông thường, với những DN quy mô lớn, hoạt động ổn định nhiều năm thường chọn hình thức chia cổ tức bằng tiền mặt.
- Thỏa mãn cổ đông muốn nhận tiền mặt.
- DN sẽ tăng quy mô vốn khá chậm, có thể bị đối thủ qua mặt trong môi trường cạnh tranh gay gắt.
Tuy nhiên, có rất nhiều DN chọn hình thức chia cổ tức bằng CP để đáp ứng nhu cầu đầu tư phát triển của mình. ⇒ Gia tăng nguồn vốn để đầu tư phát triển.
- Gây bất bình với một số cổ đông mong muốn nhận tiền mặt
- Nếu TTCK đang thăng hoa với nguồn cầu lớn, giá CP cao thì việc chia bằng CP sẽ giúp cổ đông đạt giá trị cao hơn nhận tiền mặt.